آیا تقلب در امتحانات موجب تضییع حق دیگران است؟
بدون تردید تقلب در امتحان یک عمل ضد اخلاقى است که عقل نیز بر قبیح بودن آن شهادت مىدهد و عملى که عقلًا قبیح باشد شرعاً نیز ممنوع است. اما این که تقلب در امتحان حق کسى را ضایع مىکند یا نه؟
اولًا: موجب تضییع مىشود چه این که تقلب کننده به ناحق بر کسانى که تقلب نکردهاند پیشى مىگیرد و به دروغ خود را با سوادتر از دیگران نشان مىدهد و این در موفقیتهاى بعدى مؤثر است.
ثانیاً: ضد اخلاقى بودن یک عمل مشروط به این نیست که حقى را از دیگرى ضایع کند بلکه همین که عملى مانع راه تکامل انسان باشد و عقل آن را قبیح بداند کافى است که آن را ممنوع بدانیم و خود را براى انجام آن عمل سرزنش کنیم و اما کسى که مصمم به ترک این عمل باشد به نظر مىرسد که با توجه به مشکلات جبران خاص این عمل یعنى، پس دادن نمرههایى که با تقلب به دست آورده است، راهى جز استغفار و تصمیم جدى بر ترک عمل نیست و خداوند ارحم الراحمین است.