تقلب حق الناسی پنهان

آیا تقلب در امتحانات موجب تضییع حق دیگران است؟

بدون تردید تقلب در امتحان یک عمل ضد اخلاقى است که عقل نیز بر قبیح بودن آن شهادت مى‏دهد و عملى که عقلًا قبیح باشد شرعاً نیز ممنوع است. اما این که تقلب در امتحان حق کسى را ضایع مى‏کند یا نه؟

اولًا: موجب تضییع مى‏شود چه این که تقلب کننده به ناحق بر کسانى که تقلب نکرده‏اند پیشى مى‏گیرد و به دروغ خود را با سوادتر از دیگران نشان مى‏دهد و این در موفقیت‏هاى بعدى مؤثر است.

ثانیاً: ضد اخلاقى بودن یک عمل مشروط به این نیست که حقى را از دیگرى ضایع کند بلکه همین که عملى مانع راه تکامل انسان باشد و عقل آن را قبیح بداند کافى است که آن را ممنوع بدانیم و خود را براى انجام آن عمل سرزنش کنیم و اما کسى که مصمم به ترک این عمل باشد به نظر مى‏رسد که با توجه به مشکلات جبران خاص این عمل یعنى، پس دادن نمره‏هایى که با تقلب به دست آورده است، راهى جز استغفار و تصمیم جدى بر ترک عمل نیست و خداوند ارحم الراحمین است.